Wie geëmigreerd is naar Portugal en schoolgaande kinderen heeft, zal blij zijn te horen dat schoolboeken in Portugal tegenwoordig gratis worden verstrekt. De kosten per leerling worden zo gedrukt voor de maand die toch al duur is vanwege al het materiaal dat aangeschaft moet worden.
Scholen in Portugal kunnen soms hele bijzondere eisen stellen. Dit komt omdat scholen hier niet verplicht zijn om alle materialen zelf aan te schaffen. En omdat het onderwijs gratis is, moeten ouders zelf materialen verzorgen. In september geeft dat een extra uitgave van ettelijke tientallen euro’s voor alle materialen voor het hele jaar.
Een voorbeeld voor kinderen op de basisschool: zij hebben kleurpotloden, stiften, gewone grijze potloden, balpennen in diverse kleuren, gummen, lijmstiften, een schaar, waskrijtjes, waterverf, acrylverf, verschillende kleuren klei, multomap, schriften (A5 en A4, ruitjes, lijntjes), tekenpapier, vouwpapier, enzovoorts nodig. Hoeveel er van alles precies nodig is, kan per school en zelfs per docent verschillen. Ook willen sommige docenten niet dat u met materialen van vorig jaar werkt en kan de docent vragen om een bepaald merk lijmstift of een aantal pakken A4-kopieerpapier aan te leveren.
In 2016 is een wet aangenomen waarbij schoolboeken in Portugal gratis zijn voor alle leerlingen van het eerste leerjaar van school. Het programma is daarna enkele malen uitgebreid. In schooljaar 2019/2020 zijn de schoolboeken gratis voor alle leerplichtige leerlingen op publieke scholen. Dit boekenprogramma, Manuais Escolaras GrAtuitos (MEGA) voorziet daarmee in een behoefte van ouders om de kosten van school beheersbaar te houden.
Let op: het gaat hier om de Manuais Escolares, niet om de Cadernos de Fichas. Of de Cadernos de Fichas gratis ter beschikking worden gesteld, verschilt per gemeente.
Na bestelling van de boeken door school kunnen deze Portugese schoolboeken gratis worden afgehaald. Maar als de boeken of vouchers te laat geleverd worden, kunt u ook kiezen om ze zelf aan te schaffen. Het hoeft echter niet, niet tijdens de leerplicht. De meeste scholen hebben er begrip voor wanneer de boeken wat later komen.
Hoe werkt de inschrijving bij het MEGA-boekenprogramma?
Om gebruik te maken van het programma, gaat u naar de MEGA-website. Hier kunt u alle zaken regelen. Daar maakt u een account aan. Dat moet op de naam van de encarregado de educação die geregistreerd staat bij school en bij Finanças. Om dat te verifiëren, moet u ook uw Portugese fiscale nummer verifiëren. Dit doet u met uw NIF en uw inlogcode van de Finanças. Dit systeem is vergelijkbaar met DigiD in Nederland en eID in België.
De volgende stap is dat u uw kind toevoegt. Dit gaat via atualizar educandos. Soms gaat dit niet goed. Dit kan komen door verschillende factoren: bijvoorbeeld omdat de lijsten van scholen nog moeten worden ingevoerd of u hebt bijvoorbeeld het NIF van de moeder gebruikt voor de encaregado de educação op school en die van de vader bij Finanças. Als de gegevens niet gelijk zijn, loopt de koppeling tussen Finanças en MEGA niet goed.
Wanneer u nog geen agregado familiar hebt van de Finanças waarop uw kind ook vermeld staan, moet u dit zeker doorgeven aan de school waar uw kind staat ingeschreven. Dan zullen zij de inschrijving bij MEGA-programma verzorgen.
Een paar weken voor begin van het schooljaar zullen de vouchers klaar moeten zijn. Dat lukt niet elk jaar. U moet de vouchers uitprinten of u kunt ze ophalen bij de administratie van de school. Let op, de vouchers worden maar één keer verstrekt. Met de vouchers gaat u naar een aangesloten boekwinkel. Boekwinkels die meedoen aan dit programma accepteren niet altijd een digitale pdf, zoals op de telefoon. Er staan streepjescodes en QR-codes op de voucher. Niet elke boekwinkel kan deze scannen. Daarom is het echt belangrijk om de vouchers op papier mee te nemen.
Wie kunnen er gebruik maken van gratis schoolboeken in Portugal?
Dit boekenprogramma geldt voor alle leerplichtige kinderen die ingeschreven staan op een Portugese publieke school in de jaren 1 tot en met 12. Er is wel een eis dat de schoolboeken aan het eind van het jaar ingeleverd moeten worden voor hergebruik.
De school moet het kind aanmelden voor dit programma. Zij moeten aangeven welke ouder welke boeken moet krijgen voor welk leerjaar. De aanmelding bij het MEGA-programma is dan ook altijd later dan de inschrijving op school. Privéscholen doen niet mee in het MEGA-programma, met uitzondering van een klein aantal scholen dat een contrato de assosiação heeft afgesloten.
Er staat een extra waarschuwing op de MEGA-website dat er onder geen beding kosten aan de ouders mogen worden berekend als zij een voucher hebben. Ook bij de toelichtingen voor de leveranciers staat duidelijk vermeldt dat zij de kosten niet mogen berekenen aan de ouders, maar dat zij deze bij de school moeten indienen.
Dit artikel is voor het eerst gepubliceerd op 21 augustus 2019. Het artikel is voor het laatst gecontroleerd en bewerkt op 9 januari 2023.
Mooi initiatief. Wat het voor de ouders makkelijker en dragelijker maakt schoolgaande kids te hebben.
Dat vinden wij ook. Wij zijn er zeker blij mee.
Geluksvogels! Ik heb kapitalen betaald voor schoolboeken, elk jaar weer nieuwe zodat de jongste niet die van de oudste kon gebruiken. Toch iets van 300 euro per jaar … Goeie maatregel! Onderwijs moet zo gratis en goed mogelijk zijn.